تاریخ پرستاری

فلورانس نایتینگل، ۱۹۲۰ میلادی

پرستاری مدرن در قرن نوزدهم میلادی در آلمان و بریتانیا شروع شد و در سال ۱۹۰۰ در سراسر جهان گسترش یافت. پرستارانی که در مراکز مذهبی با انگیزه‌های مذهبی در حال آموزش دیدن بودند رفته رفته قواعد سختگیرانهٔ پزشکی و سلامت و مراقبت علمی را می‌آموختند که توسط پزشکان تدریس می‌شد. پرستار انگلیسی فلورانس نایتینگل در چنین مکانی تعلیم دید ولی بعدها نقدهایی به این موسسات داشت^[۲۳]. در طول جنگ کریمه نایتینگل نتنها در نیازها و ضروریات حرفه‌ای پرستاری همچنین در درک شخصی و چگونگی تعامل در چارچوب شغل خود به شناخت رسید. او در سال ۱۸۵۹ کتابی باعنوان "نکاتی دربارهٔ پرستاری" منتشر کرد. این نوشته بعنوان اولین‌ها در زمینهٔ تئوری پرستاری بشمار می‌رود که همچنین توانست شیوهٔ آموزش پرستاری را دچار اصلاحات اساسی نماید.
او بدینوسیله بر هنری دونانت تاثیر گذاشت، او موسس جنبش جهانی صلیب سرخ و هلال احمر بود و همچنین تاثیر بسیار زیادی در جدایی مدارس تخصصی پرستاری از مراکز آموزشی مذهبی داشت که منجر به حرفه‌ای شدن و بصورت یک شغل تبدیل شدن پرستاری شد. در ایالات متحده در سال ۱۸۹۹ شورای بین المللی پرستاران^{[پانویس ۱]} تاسیس شد که سخنگوی پرستاری، مرکز ثقل و مرتبط کننده پرستاران در سراسر جهان بود و توسعهٔ شغلی و حرفه‌ای پرستاری را در سراسر جهان را پیش می‌برد^[۲۴].

مجسمه ی هنری دونانت در مقر صلیب سرخ جهانی در ژنو

هنری دونانت پایه گذار صلیب سرخ

در تاریخ ۱۸۶۳ فدراسیون بین‌المللی صلیب سرخ توسط ۲۵ شهروند سوئیسی تاسیس شد و در آن زمان تنها سازمان انسان دوستانه در عرصهٔ بین‌الملل و ارگان کنترلی برای آن به شمار می‌رفت، صلیب سرخ قدیمی ترین سازمان و جنبش بشر دوستانه با نگاه درمانی به ملل جهان است و جزء معدود سازمان‌هایی است در این زمینه به صورت غیر دولتی فعالیت می‌کند. هدف نهایی صلیب سرخ بی طرفی و حفاظت و مراقبت از زندگی قربانیان حوادث طبیعی، جنگها و مناقشات داخلی کشورها است. تا نیمهٔ قرن ۱۹ میلادی هنوز یک مراقبت و پرستاری سازمان یافته برای جنگ و تاسیسات مناسب برای معالجه و تسکین دردهای مجروحان وجود نداشت چه برسد به مراقبت و پرستاری مطمئن با کادر آموزش یافتهٔ کافی بوسیلهٔ تجهیزات مناسب و به روز. در سال ۱۸۵۹ تاجری سوئیسی بنام هنری دونانت برای دیدار با پادشاه فرانسه، ناپلئون سوم، به ایتالیا سفر کرد تا دربارهٔ مشکلات واگذاری پروانهٔ زمین در مستعمرهٔ آن زمان فرانسه، الجزیره گفتگو کند. در همان زمان او در ۲۴ ژوئن ۱۸۵۹ شاهد نبرد خونین سولفرینو بود که در آن و تنها در یک روز حدود ۶۰۰۰ سرباز کشته و ۲۵۰۰۰ نفر زخمی شدند، مراقبت‌های ناکافی و کاملا کم از سربازان و زخمی‌ها و مشاهدهٔ آلام و رنج‌های آنان او را سخت وحشت زده و متائر نمود و باعث شد تا دلیل اصلی سفر خود را کاملا فراموش کرده و روزهای طولانی به مراقبت و پرستاری از زخمی‌ها بپردازد.
او تحت تاثیر این تجربهٔ تلخ یک کتاب نگاشت که این کتاب را با نام "به یاد سولفرینو" با هزینهٔ شخصی خود منتشر کرده و برای شخصیت‌های پیشتاز و اصلی سیاسی و نظامی در تمام اروپا فرستاد. در کنار یک روایت سریع از آن جنگ و آنچه او در ایتالیا تجربه کرده و دیده بود دونانت توانست با کتابش حس کمک داوطلبانه و پرستاری بی داوطلبانه را منتقل کند و در این زمینه الهام بخش برای اورگانهای مراقبتی داوطلبانه باشد. او به همراه تنی از دوستانش کمی بعد در ژنو سوئیس سازمانی را تاسیس کرد که مقدمه‌ای بود بر آغاز به کار صلیب سرخ.

شورای بین‌المللی پرستاران ICN

در سال ۱۸۹۹ شورای بین‌المللی پرستاران (آی سی ان) به عنوان فدراسیونی جهانی از سازمان‌های پرستاری دنیا در لندن تشکیل شد. این سازمان در واقع یک انجمن متشکل از ۱۳۰ انجمن حرفه‌ای پرستاری ملی است و رسالت آن نمایندگی میلیون‌ها پرستار در سراسر جهان می‌باشد. این شورا به صورت رسمی در سال ۱۸۹۹ آغاز به کار کرد ولی اولین نشست واضح این شورا پنج سال بعد یعنی در سال ۱۹۰۴ در برلین برگزار شد که در آن گروه‌های پرستاری به نمایندگی از انگلستان، ایرلند، ایالات متحده و آلمان حضور داشت. مقر اصلی این سازمان هم اکنون در شهر ژنو در کشور سوئیس قرار دارد.^[۲۵]

تعریف پرستاری از نگاه "شورای بین‌المللی پرستاران"

مراقبت، نگهداری و مواظبت که با مسئولیت شخصی، تنها یا تحت یک گروه که به مشاغل دیگر متعلق اند، از انسان‌ها در تمامی سنین و از همهء طیف‌های جامعه، چه بیمار چه سالم انجام می‌گیرد، پرستاری نامیده می‌شود. پرستاری به نیاز به سلامت، پیشگیری از بیماری‌ها و مراقبت از بیماران، معلولین و انسانهای در حال مرگ احاطه دارد. دیگر رسالت‌های کلیدی پرستاری درک احتیاجات علایق جامعه و ترویج یک محیط امن، تحقیق، اثر گذاری در اداره و پیشبرد سیاست‌های سلامت در جامعه و مدیریت در بخش آموزش سلامت است.^[۲۶]

منشور اخلاقی پرستاری

"آی سی ان" در سال ۱۹۵۳ یک منشور اخلاقی برای پرستاری بنا نهاد که آخرین بار در سال ۲۰۰۶ ویرایش شد. این منشور باید جایگاه اجتماعی پرستاری را در جامعه روشن نماید و خط و مشی حرفه‌ای پرستاری را در با توجه به حقوق بشر تقویت کند. این اصول یک درک جامع از پرستاری را بیان می‌کنند و جهت گیری کلی آن را مشخص می‌نمایند.
طبق منشور اخلاقی "آی سی ان"، پنج وظیفهء اصلی پرستاری عبارند از:

• اشاعهء سلامت
• پیشگیری از بیماری‌ها
• بازسای و حفظ سلامت
• کاهش دردها
• حراست از زندگی و کرامت انسان